Tài sản số là gì? 04 Cách & Sàn giao dịch tài sản số tại Việt Nam

Liệu 17 triệu người Việt đang sở hữu tài sản số có bị cấm giao dịch crypto như trước đây, khi mà Việt Nam sắp cấp phép cho 5 sàn giao dịch tài sản số?

Trong thời gian gần đây, thông tin về việc Việt Nam đang từng bước nghiên cứu và hướng tới việc công nhận tài sản số như một loại hình tài sản hợp pháp đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ công chúng, đặc biệt là giới đầu tư và những người yêu công nghệ.

Khi thế giới ngày càng số hóa, khái niệm “tài sản số” không còn xa lạ, nhưng đối với nhiều người Việt Nam, đây vẫn là một khái niệm mới mẻ, thậm chí còn gây hoang mang bởi tính chất phức tạp và rủi ro tiềm ẩn.

Vậy tài sản số là gì? Tại sao nó lại được nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, bắt đầu xem xét công nhận? Và quan trọng hơn, làm sao để người dân có thể tiếp cận, đầu tư và giao dịch tài sản số một cách an toàn, hợp pháp trong bối cảnh hành lang pháp lý đang dần hoàn thiện?

• 1. Tài sản số là gì? Phân loại cụ thể
• 2. Tại sao tài sản số được công nhận tại Việt Nam?
• 3. Chính sách tài sản số sẽ ảnh hưởng gì đến thị trường crypto Việt Nam?
• 4. Có nên đầu tư vào tài sản số? Xu hướng phát triển 2025
• 5. Có bị đánh thuế khi giao dịch tài sản số?
• 6. Đầu tư vào tài sản số ở đâu?
• 7. Điểm danh 4 sàn giao dịch tài sản số dự kiến được cấp phép tại Việt Nam
• 8. Những câu hỏi thường gặp

1. Tài sản số là gì? Phân loại cụ thể

Tài sản số là gì?

Tài sản số (Digital Assets) là những tài sản tồn tại dưới dạng dữ liệu số, có thể được sở hữu, trao đổi, mua bán hoặc chuyển nhượng thông qua các nền tảng công nghệ số. Không giống như tài sản vật lý như vàng, đất đai hay tiền mặt, tài sản số không hiện hữu dưới dạng vật chất mà tồn tại trên môi trường kỹ thuật số, thường được bảo mật bằng công nghệ blockchain hoặc các hệ thống mã hóa dữ liệu.

Tài sản số có giá trị kinh tế thực và ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế số hiện đại. Chúng có thể là một phần của thị trường tài chính, lĩnh vực sáng tạo nội dung, trò chơi điện tử, hoặc thậm chí là quyền sở hữu trí tuệ.

Dưới đây là bảng phân loại một số tài sản số để bạn dễ hình dung hơn:

CBDC có phải là tài sản số không?

CBDC (Central Bank Digital Currency – Tiền tệ số của Ngân hàng Trung ương) là một loại tài sản số, nhưng nó đặc biệt ở chỗ được phát hành và bảo đảm bởi nhà nước (Ngân hàng Trung ương), không phải bởi doanh nghiệp tư nhân hay cộng đồng phi tập trung như tiền mã hóa.

Loại tài sản số nào là phổ biến nhất?

Hiện nay, loại tài sản số phổ biến và được đầu tư rộng rãi nhất là tiền mã hóa, đặc biệt là chơi Bitcoin (BTC) và Ethereum (ETH). Mặc dù không phải là loại tài sản số đầu tiên xuất hiện nhưng có nhiều lý do dẫn đến sự phổ biến của tiền mã hoá:

🔸 Dễ tiếp cận qua các sàn giao dịch kỹ thuật số toàn cầu như Binance, Coinbase, BTCC…

🔸 Thanh khoản cao, có thể mua bán liên tục.

🔸 Được truyền thông nhắc đến thường xuyên như một hình thức đầu tư lợi nhuận cao và rủi ro cao.

🔸 Là cơ sở để phát triển nhiều loại tài sản số khác (DeFi, NFT…).

2. Tại sao tài sản số được công nhận tại Việt Nam?

Việt Nam đang từng bước tiến tới việc chấp nhận tài sản số như một phần tất yếu trong quá trình phát triển kinh tế số và hội nhập toàn cầu. Dưới đây là những lý do chính vì sao Việt Nam sẽ chấp nhận tài sản số:

Chiến lược phát triển kinh tế số của Việt Nam

Theo định hướng của Chính phủ, đến năm 2025, kinh tế số phải chiếm 20% GDP, và đến năm 2030 là 30%. Để đạt được mục tiêu này, việc tích hợp tài sản số – từ tiền mã hóa, token, đến các loại tài sản số hóa – là không thể thiếu.

Thực tế, năm 2023, tổng giá trị giao dịch qua thanh toán điện tử tại Việt Nam đã vượt mốc 11 triệu tỷ đồng, tăng hơn 50% so với năm trước, cho thấy người dân đang dần quen với giao dịch phi truyền thống và tài sản số.

Thị trường tài sản số phát triển nhanh nhất thế giới.

Theo báo cáo của Chainalysis năm 2023, Việt Nam đứng thứ 3 toàn cầu về mức độ chấp nhận tiền mã hóa. Ước tính có tới 20 triệu người Việt đã từng giao dịch hoặc nắm giữ tiền mã hóa.
Cơ chế tăng cường quản lý và phòng chống rủi ro.

Khung pháp lý cho tài sản số còn giúp tăng tính minh bạch, thu hút đầu tư nước ngoài, đồng thời tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực như fintech, blockchain, trí tuệ nhân tạo và metaverse.

Các nhà đầu tư quốc tế đã và đang quan tâm đến thị trường Việt Nam, nhưng sự thiếu rõ ràng về pháp lý vẫn là một rào cản lớn. Việc hợp pháp hóa tài sản số sẽ giải quyết điểm nghẽn này, đồng thời tạo điều kiện để Nhà nước kiểm soát, đánh thuế và phòng ngừa rủi ro tài chính như rửa tiền hay lừa đảo tài sản số.

Xu thế toàn cầu không thể đảo ngược

Tính đến năm 2024, đã có hơn 130 quốc gia nghiên cứu hoặc triển khai thí điểm CBDC – tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương.

Nhiều nước trong khu vực như Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc hay UAE đã ban hành các quy định pháp lý để quản lý, đồng thời hỗ trợ phát triển tài sản số như một phần của hệ sinh thái kinh tế hiện đại.

3. Chính sách tài sản số sẽ ảnh hưởng gì đến thị trường crypto Việt Nam?

Chính sách tài sản số tại Việt Nam sẽ có hai mặt, thứ nhất là tạo nền tảng pháp lý cho thị trường phát triển bền vững, nhưng mặt khác cũng đòi hỏi sự thích ứng từ doanh nghiệp và nhà đầu tư.

4. Có nên đầu tư vào tài sản số? Xu hướng phát triển 2025

Có nên đầu tư vào tài sản số

Lợi ích và rủi ro khi đầu tư vào tài sản số trong năm 2025

Tóm lại, đầu tư vào tài sản số năm 2025 nên thực hiện nếu bạn hiểu rõ rủi ro và có chiến lược quản lý vốn hợp lý. Chỉ sử dụng số tiền có thể chấp nhận mất, tránh vay mượn hoặc “all-in”. Ngoài ra, nên cập nhật tin tức về pháp lý, công nghệ và xu hướng để đưa ra quyết định kịp thời.

Xu hướng phát triển của tài sản số trong năm 2025

🚩 Việt Nam: Đổi mới pháp lý và gia tăng đầu tư

▪️ Khung pháp lý chính thức cho tài sản số: Ngày 9/9/2025, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP, triển khai chương trình thí điểm 5 năm cho thị trường tài sản số. Đây là bước ngoặt giúp chuyển hoạt động tiền mã hóa từ thị trường phi chính thức sang môi trường minh bạch, bảo vệ người tiêu dùng và khuyến khích doanh nghiệp tham gia.

▪️ Tăng trưởng mạnh mẽ về dòng vốn: Theo VnEconomy, Việt Nam ghi nhận hơn 220 tỷ USD dòng vốn vào thị trường tài sản số, tăng 55% so với cùng kỳ năm trước. Khoảng 17 triệu người Việt đã tham gia giao dịch tài sản số, với giá trị giao dịch hằng năm ước tính trên 100 tỷ USD. Một nửa tài sản này hiện ở nước ngoài và chính phủ đang khuyến khích đưa trở lại thị trường nội địa, thúc đẩy nền kinh tế số.

🌐 Thế giới: Định hình lại hệ sinh thái tài sản số

▪️ Sự trưởng thành của stablecoin: Stablecoin đã trở thành nền tảng của nền kinh tế chuỗi khối, được sử dụng rộng rãi trong thanh toán xuyên biên giới nhờ tốc độ nhanh và chi phí thấp. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự trưởng thành của thị trường tài sản số.

▪️ Quy định pháp lý toàn cầu: Đạo luật Genius Act của Mỹ được thông qua vào tháng 7/2025, cung cấp khung pháp lý cho stablecoin, yêu cầu dự trữ đầy đủ và kiểm toán định kỳ, mở đường cho việc áp dụng rộng rãi trong thanh toán và giao dịch quốc tế.

▪️ Tích hợp với AI và cơ sở hạ tầng phi tập trung: Công nghệ blockchain đang được tích hợp với trí tuệ nhân tạo và cơ sở hạ tầng phi tập trung để xây dựng các hệ thống tài chính thông minh và hiệu quả hơn, mở ra cơ hội cho các dịch vụ tài chính sáng tạo và linh hoạt.

▪️ Hướng đến nền kinh tế số bền vững: Việc triển khai chính sách minh bạch, phát triển hạ tầng kỹ thuật số và gia tăng vốn đầu tư đang giúp Việt Nam trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu khu vực về sở hữu và giao dịch tài sản số, dự kiến trở thành động lực tăng trưởng kinh tế hai chữ số trong thời gian tới.

5. Có bị đánh thuế khi giao dịch tài sản số?

Sau khi các luật pháp về tài sản số và tiền mã hóa được ban hành, hầu hết các quốc gia phát triển đều áp dụng thuế cho các giao dịch tài sản số, nhưng mức độ và cách thức lại rất khác nhau.

Ví dụ, Mỹ và Anh coi tiền mã hóa là tài sản tài sản, nên mọi giao dịch đều là sự kiện chịu thuế. Tại Mỹ, người giao dịch chịu thuế lãi vốn (Capital Gains Tax) theo khung thuế thu nhập, dài hạn là 0%, 15% hoặc 20%, tùy thu nhập cá nhân.

Trái lại, Singapore và UAE lại là địa điểm đến thân thiện với crypto khi không đánh thuế lãi vốn. Trong khi đó, Đức miễn thuế nếu người nắm giữ tiền mã hóa hơn 1 năm, nếu bán sớm hơn thì thuế áp dụng nếu lợi nhuận trên 600 Euro.

Đối với Việt Nam, hiện tại vẫn chưa có khung pháp lý rõ ràng về tài sản số nên giao dịch hầu như không bị đánh thuế, và còn là vùng “trắng” pháp lý.

Tuy nhiên, theo dự thảo mới và lộ trình áp dụng, từ năm 2026, tài sản số sẽ được công nhận hợp pháp và áp dụng thuế như tài sản chứng khoán, tức là nó sẽ bị áp huế giao dịch 0,1% trên giá trị giao dịch bất kể nhà đầu tư lỗ hay lãi.

Theo ước tính từ các chuyên gia, chỉ riêng mức thuế giao dịch 0,1% có thể mang về hơn 800 triệu USD mỗi năm.

6. Đầu tư vào tài sản số ở đâu?

Hiện tại, nếu muốn đầu tư vào tài sản số, nhà đầu tư Việt Nam có thể lựa chọn những sàn quốc tế lớn và uy tín như BTCC, Binance, OKX, Bybit, Kraken hoặc Coinbase. Đây là những nền tảng có thanh khoản cao, bảo mật tốt và được nhiều trader sử dụng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc giao dịch trên các sàn này vẫn phụ thuộc vào chính sách pháp lý của Việt Nam, bởi hiện nay chưa có quy định chính thức cho phép hay cấm triệt để, chỉ có khung pháp lý đang được hoàn thiện.

Khi Việt Nam chính thức triển khai sàn giao dịch tài sản số trong nước, điều này sẽ đánh dấu bước tiến lớn trong việc hợp pháp hóa và quản lý thị trường crypto. Dựa trên kinh nghiệm từ nhiều quốc gia, thường sẽ có một số hạn chế nhất định nhằm đảm bảo an toàn và quản lý vốn.

Ví dụ, nhà đầu tư có thể phải thực hiện giao dịch thông qua sàn trong nước để đáp ứng yêu cầu về KYC, quản lý thuế và chống rửa tiền. Các sàn quốc tế vẫn có thể truy cập, nhưng khả năng cao sẽ giới hạn dịch vụ hoặc yêu cầu tuân thủ pháp lý nghiêm ngặt.

Như vậy, trước mắt, trader Việt vẫn có thể dùng sàn quốc tế, nhưng nên chuẩn bị cho việc phải liên kết với sàn trong nước khi khung pháp lý hoàn thiện. Lời khuyên là đa dạng hóa ví lưu trữ (on-chain và off-chain) và theo dõi quy định pháp lý để tránh bị động.

7. Điểm danh 4 sàn giao dịch tài sản số dự kiến được cấp phép tại Việt Nam

SSI Securities

SSI (Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI) là một trong những tên tuổi nổi bật trong ngành chứng khoán Việt Nam. Theo dự kiến, SSI sẽ nằm trong nhóm khoảng 5 sàn giao dịch tài sản số đầu tiên được cấp phép trong giai đoạn thử nghiệm.

Nếu được phê duyệt, SSI có lợi thế vượt trội về kinh nghiệm quản trị tài chính, hệ thống công nghệ và mạng lưới khách hàng cá nhân cùng tổ chức.

Sàn này có khả năng triển khai giao dịch các tài sản phổ biến như Bitcoin, Ethereum, stablecoin (USDT/USDC) và có thể cả token hóa tài sản thực (RWA).

Sự tham gia của SSI không chỉ giúp tăng thanh khoản cho thị trường trong nước mà còn củng cố niềm tin của nhà đầu tư qua hệ thống bảo vệ chuyên nghiệp và tuân thủ nghiêm ngặt.

Techcom Securities (TCBS)

Techcom Securities — đơn vị thành viên của Techcombank — cũng nằm trong số các ứng viên sáng giá được nhắc đến trong chương trình thí điểm. Sự hậu thuẫn từ ngân hàng lớn như Techcombank giúp TCBS dễ dàng tiếp cận nguồn lực tài chính, công nghệ và khách hàng cá nhân.

Nếu được cấp phép, TCBS có thể cung cấp nền tảng giao dịch an toàn và tương thích với hệ thống ngân hàng hiện có, đồng thời hỗ trợ giao dịch các đồng coin chính, stablecoin và có thể cả các tài sản mã hoá khác. Mặt khác, với khả năng tích hợp sâu vào cơ sở hạ tầng tài chính truyền thống, TCBS sẽ đóng vai trò cầu nối giữa tài chính truyền thống và tài sản số tại Việt Nam.

Military Bank (MB Bank) hợp tác cùng Dunamu

MB Bank nhiều khả năng sẽ tham gia trong nhóm pilot. Bằng việc ký kết Biên bản ghi nhớ (MoU) với Dunamu, đơn vị vận hành sàn Upbit (Hàn Quốc), MB Bank đã đặt nền móng để xây dựng một sàn giao dịch tài sản số tại Việt Nam, được hỗ trợ bởi kinh nghiệm quốc tế về quản trị, quản lý rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư. Việc hợp tác này không chỉ giúp MB đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật và pháp lý cao mà còn tăng khả năng kết nối thanh khoản với thị trường toàn cầu ngay từ giai đoạn đầu hoạt động.

VIXEX – Sàn giao dịch tài sản số của VIX Securities

CTCP Sàn giao dịch tài sản mã hóa VIX vừa chính thức được thành lập vào ngày 26-8. Đây là tín hiệu rõ ràng nhất có thấy VIX sẽ nỗ lực xin được giấy phép giao dịch các tài sản số khi quy định của Việt Nam trở nên rõ ràng hơn.

Việc có kinh nghiệm trong lĩnh vực giao dịch chứng khoán sẽ giúp VIX dễ dàng cung cấp các dịch vụ liên quan đến tài sản số trong tương lai. Ngoài ra, không loại trừ khả năng VIX cũng sẽ kết hợp với một sàn giao dịch nước ngoài để chuyển giao công nghệ và học hỏi thêm kinh nghiệm quản lý.

8. Những câu hỏi thường gặp

Tài sản số có giá trị thực hay chỉ là ảo?

Tài sản số có giá trị thực vì chúng đại diện cho quyền sở hữu, niềm tin thị trường, tính khan hiếm và tính ứng dụng.

Ví dụ: Bitcoin được chấp nhận làm phương tiện thanh toán, NFT dùng để xác thực quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số, token DeFi dùng trong giao dịch tài chính phi tập trung.

Nếu bị mất tài sản số (bị hack, quên ví), có cách nào lấy lại không?

Hầu như không thể đòi lại tài sản số nếu mất khóa riêng tư hoặc bị hack, vì blockchain hoạt động phi tập trung, không có cơ quan trung gian quản lý.

Nếu sử dụng sàn giao dịch tập trung, họ có thể hỗ trợ nếu bạn bị hack tài khoản do lỗi bảo mật sàn.

Có thể chuyển đổi tài sản số sang tiền thật (VND, USD) không?

Có, nhưng thông qua các sàn giao dịch tập trung (CEX) hoặc dịch vụ OTC.

Ví dụ: Binance, OKX, KuCoin hỗ trợ đổi sang USDT, rồi từ đó bán ra VND thông qua cơ chế P2P. Một số nước có pháp lý rõ ràng cho phép chuyển đổi sang tiền pháp định thông qua ngân hàng, nhưng Việt Nam chưa cấp phép chính thức.

Tài sản số có thay thế được tài sản truyền thống không?

Trong tương lai gần, tài sản số không thể thay thế hoàn toàn tài sản truyền thống như vàng, bất động sản hay chứng khoán vì thiếu sự ổn định và bảo chứng pháp lý.

Tuy nhiên, trong tương lai, tài sản số có thể bổ sung và tạo ra hệ sinh thái song song cho tài chính, đặc biệt trong token hóa tài sản truyền thống (ví dụ: token đại diện cổ phiếu, bất động sản). Đây là xu hướng kết hợp chứ không thay thế hoàn toàn.

Xu hướng pháp lý và quản lý tài sản số trong những năm tới sẽ như thế nào?

Xu hướng chung là siết chặt quản lý nhưng theo hướng hợp pháp hóa. Nhìn chung, xu hướng nổi bật sẽ là áp dụng cơ chế chống rửa tiền, bảo vệ nhà đầu tư, đánh thuế minh bạch, đồng thời thúc đẩy CBDC.