Solana(SOL) là gì? 10 Lợi thế&Rủi ro đầu tư SOL Coin[2025]

Solana (SOL) là một trong những đồng coin nằm trong Top 10 thị trường tiền điện tử kể từ năm 2021, nổi bật nhờ tốc độ xử lý giao dịch cực nhanh và chi phí thấp. Đây cũng là một trong những dự án blockchain được cộng đồng nhà đầu tư Việt Nam đặc biệt quan tâm trong nhiều năm qua.

Bài viết hôm nay sẽ giúp bạn hiểu rõ Solana (SOL) là gì, vì sao nó được xem là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Ethereum, và phân tích liệu thời điểm hiện tại có phù hợp để đầu tư vào SOL coin hay không.

• 1. Solana(SOL) là gì? Có lừa đảo không?
• 2. Có nên đầu tư SOL coin lúc này?
• 3. Lịch sử phát triển của Solana
• 4. Hệ sinh thái Solana
• 5. Bảng so sánh Solana với các mạng lưới khác
• 6. Tương lai của Solana
• 7. Những câu hỏi thường gặp

1. Solana(SOL) là gì? Có lừa đảo không?

Solana (SOL) là một nền tảng blockchain Layer 1 (L1) hiệu suất cao được ra mắt vào năm 2020 bởi Anatoly Yakovenko, một kỹ sư từng làm việc tại Qualcomm, cùng đội ngũ đồng sáng lập có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ và điện toán phân tán. Nó được thiết kế để hỗ trợ các ứng dụng phi tập trung (Dapp) và tài chính phi tập trung (DeFi) với tốc độ xử lý giao dịch cực nhanh cùng chi phí cực thấp. Mục tiêu của Solana là giải quyết các vấn đề về tốc độ, khả năng mở rộng và chi phí mà nhiều blockchain đời đầu như Bitcoin (BTC) hay Ethereum (ETH) đang gặp phải.

Để có được hiệu suất mạng lưới ấn tượng trong số các L1 hiện nay, Solana sử dụng công nghệ Proof of History (PoH), giúp xác minh thời gian và thứ tự giao dịch nhanh chóng. Nhờ đó, Solana có thể xử lý hơn 65.000 giao dịch mỗi giây (TPS) mà không làm giảm tính phi tập trung. Lưu ý, đây là TPS tối đa mà mạng lưới có thể xử lý. Còn trung bình thì mạng lưới Solana sẽ xử lý với khoảng 3.000-4.000 TPS.

Solana TPS. Nguồn: Solana

Ngoài ra, phí giao dịch trung bình trên mạng Solana chỉ vào khoảng 0,0028 USD. Điều này giúp nó trở thành lựa chọn hàng đầu cho các nhà phát triển và người dùng DeFi, NFT cũng như các trò chơi Web3.

Solana fee. Nguồn: Token Terminal

Tính đến thời điểm hiện tại, Solana thường xuyên nằm trong Top 10 đồng coin có vốn hóa thị trường lớn nhất thế giới, với vốn hóa dao động trên 103 tỷ USD. Tổng cung hiện tại của SOL được giới hạn ở mức ~612 triệu token, trong đó hơn 546 triệu SOL đã được lưu hành.

Thông tin về SOL. Nguồn: CoinGecko

Mạng lưới Solana hiện có khoảng 930 node xác thực (validator) hoạt động khắp thế giới, giúp đảm bảo tính bảo mật và phi tập trung cao. Các node này chịu trách nhiệm xác minh và ghi lại mọi giao dịch trên mạng, góp phần duy trì tính minh bạch và ổn định của hệ thống. Nhờ cấu trúc phân tán mạnh mẽ này, Solana có thể hoạt động liên tục 24/7 mà không bị phụ thuộc vào bất kỳ máy chủ trung tâm nào. Điều đó giúp mạng lưới duy trì hiệu suất cao ngay cả khi có hàng triệu người dùng hoạt động cùng lúc.

Dù Solana có nhiều ưu điểm nổi bật, việc đầu tư vào đồng coin này vẫn tiềm ẩn không ít rủi ro mà nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ.

2. Có nên đầu tư SOL coin lúc này?

Việc có nên đầu tư SOL coin ở thời điểm hiện tại sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có tâm lý, vị thế và mức độ chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư. Dưới đây sẽ là một số những phân tích về lợi thế cũng như rủi ro khi đầu tư vào Solana.

Lợi thế

Tốc độ xử lý giao dịch vượt trội.

Nhờ cơ chế Proof of History (PoH) độc quyền kết hợp với Proof of Stake (PoS), Solana vừa duy trì được tốc độ cao, vừa đảm bảo tính bảo mật và phi tập trung của mạng lưới. Song song đó, phí giao dịch trung bình chỉ vào khoảng 0,00025 USD, giúp người dùng dễ dàng thực hiện các giao dịch, đặc biệt là trong các ứng dụng DeFi và NFT.

Hệ sinh thái Solana phát triển mạnh mẽ 

Hàng trăm dự án hoạt động trong các lĩnh vực như DeFi, GameFi, Web3 và NFT marketplace.

Nhiều dự án nổi tiếng như Jupiter, Tensor, Magic Eden hay StepN đều được xây dựng trên nền tảng này, góp phần gia tăng giá trị và nhu cầu sử dụng SOL token.

Các dự án trên Solana. Nguồn: CoinGecko

Solana được niêm yết trên hầu hết các sàn giao dịch coin lớn như Binance, Coinbase, BTCC…

Nhà đầu tư dễ dàng mua bán, giao dịch và giữ thanh khoản cao. Với sự hậu thuẫn của các quỹ đầu tư hàng đầu như Andreessen Horowitz (a16z), Alameda Research hay Jump Crypto, Solana cho thấy được niềm tin mạnh mẽ từ giới tài chính.

Nhờ những yếu tố trên, SOL được xem là một lựa chọn hấp dẫn cho cả nhà đầu tư ngắn hạn lẫn dài hạn trong thị trường tiền điện tử đầy biến động.

Rủi ro

# Rủi ro kỹ thuật và mạng lưới không ổn định

Từ khi ra mắt, Solana đã nhiều lần bị ngừng hoạt động trong nhiều giờ do quá tải giao dịch hoặc lỗi hệ thống. Nhiều node của mạng vẫn chạy trên dịch vụ đám mây như AWS, và khi AWS gặp sự cố, mạng Solana cũng bị ảnh hưởng. Những trục trặc này khiến người dùng mất niềm tin và giá SOL coin thường giảm mạnh mỗi khi xảy ra sự cố.

# Rủi ro về nguồn cung và lạm phát

Solana không có giới hạn nguồn cung tối đa, tương tự Ethereum. Dự án phát hành thêm token mới để thưởng cho validator, dẫn đến lạm phát hàng năm. Nếu nhu cầu sử dụng SOL không tăng tương ứng hoặc không có cơ chế đốt token hiệu quả, lượng cung tăng có thể làm giá SOL giảm trong dài hạn.

# Rủi ro pháp lý

Hiện tại, Solana chưa bị xem là “chứng khoán”, nhưng trong tương lai nếu các cơ quan quản lý – đặc biệt là SEC của Mỹ – siết chặt quy định, việc giao dịch và niêm yết SOL có thể bị ảnh hưởng.

# Rủi ro cạnh tranh

Solana phải cạnh tranh với nhiều blockchain khác như Avalanche, Near hay Aptos. Ngoài ra, Ethereum cùng các giải pháp Layer 2 hiện nay có hiệu suất và bảo mật tốt hơn. Nếu Solana không phát triển được hệ sinh thái mạnh để giữ chân người dùng và nhà phát triển, dự án có thể gặp khó khăn lâu dài.

Về cách mua SOL tại Việt Nam, người dùng hiện có thể dễ dàng sở hữu đồng coin này thông qua hai cách.

1️⃣ Một là sử dụng các sàn giao dịch tập trung (CEX) uy tín như BTCC. Quy trình cơ bản gồm việc đăng ký tài khoản, xác minh danh tính (KYC), nạp tiền Việt (hoặc USDT), sau đó tìm đến cặp giao dịch SOL/USDT để mua. Phương thức này thường phù hợp với những người mới tham gia vào lĩnh vực này.

2️⃣ Hai là sử dụng các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) như GMX, PumpSwap, Meteora… Hình thức này phù hợp với những nhà đầu tư có kinh nghiệm giao dịch trong thị trường hơn là các nhà đầu tư mới.

Ngoài ra, nhà đầu tư có thể lựa chọn lưu trữ SOL theo một số cách sau đây:

• Lưu trữ trực tiếp trên ví nóng của các sàn CEX kể trên.
• Lưu trữ trên một số ví không lưu ký như Phantom, MetaMask… Loại hình này sẽ phù hợp nếu như nhà đầu tư mua/bán SOL thông qua các sàn DEX.
• Lưu trữ SOL trên các ví phần cứng như Ledger hay Trezor… Hình thức này phù hợp với các nhà đầu tư muốn lưu trữ SOL lâu dài và đề cao tính an toàn, bảo mật.

3. Lịch sử phát triển của Solana

Solana được sáng lập bởi Anatoly Yakovenko cùng cộng sự Raj Gokal và một số kỹ sư khác, với mục tiêu giải quyết bài toán mở rộng của các mạng lưới blockchain công khai.

Năm 2017, Anatoly Yakovenko công bố ý tưởng cốt lõi về “Proof of History” (PoH) và các bản thảo kỹ thuật, đặt nền tảng cho kiến trúc hướng tới thông lượng cao và độ trễ thấp.

Năm 2018, Solana Labs được hình thành với Yakovenko và Raj Gokal cùng nhóm kỹ sư, bắt đầu xây dựng mã nguồn, thử nghiệm giao thức và gọi vốn vòng hạt giống/Series A từ các quỹ crypto/VC chuyên ngành.

Năm 2020, mạng chính (mainnet beta) được mở cho công chúng. Solana Labs chuyển một phần IP và một lượng lớn SOL sang Solana Foundation để quản lý phát triển cộng đồng, grant và delegation.

Năm 2021, Solana thu hút đầu tư lớn (các quỹ như Andreessen Horowitz, Polychain tham gia), đồng thời hệ sinh thái NFT, DEX, dự án DeFi bùng nổ. Khi các IDO/traffic cao kéo tới, mạng từng bị quá tải.

Các lần mạng lưới Solana ngừng hoạt động. Nguồn: Helius

Năm 2022 – 2023, cầu nối Wormhole trên Solana bị hack. Solana sau đó cũng mở rộng sang mảng mobile, giới thiệu Solana Saga. Hiện tại thì Solana Mobile đã chính thức ngừng hỗ trợ phần mềm.

Năm 2024 – 2025, sau những năm bùng nổ và các sự cố, dự án đã mở rộng sang nhiều phân khúc khác như AI, DePIN, RWA… Đồng thời, dự án cũng tập trung tăng cường ổn định, xây dựng các chương trình delegation/staking để khuyến khích phân quyền cho mạng lưới…

4. Hệ sinh thái Solana

Tính đến thời điểm hiện tại, hệ sinh thái Solana đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ và phục hồi ấn tượng sau giai đoạn đầy biến động trong năm 2022–2023. Với khả năng xử lý giao dịch nhanh, chi phí rẻ và hiệu suất cao, Solana hiện được xem là một trong những blockchain hàng đầu, cạnh tranh trực tiếp với Ethereum và các hệ L1 khác.

Về tổng giá trị khoá (TVL), sự bùng nổ của các ứng dụng DeFi, NFT và meme coin trên Solana đã tạo nên sức hút lớn, thu hút hàng triệu người dùng mới và lượng thanh khoản đáng kể. Tính đến hết Q2/2025, theo báo cáo của Messari, TVL của Solana DeFi tăng 30,4% theo quý lên 8,6 tỷ USD. Kamino dẫn đầu TVL với 2,1 tỷ USD, tăng 33,9% QoQ, ra mắt Kamino Lend V2 đạt 200 triệu USD tiền gửi. Raydium vươn lên thứ hai, TVL 1,8 tỷ USD, tăng 53,5% QoQ; Jupiter thứ ba, TVL 1,6 tỷ USD, công bố Jupiter Lend.

TVL Solana đến hết Q2/2025. Nguồn: Messari

TVL trong DeFi của Solana đã tăng gấp nhiều lần so với đầu năm, đứng thứ 2 trong tổng số các mạng blockchain hiện nay với 11.3 tỷ USD. Đầu năm 2025, con số này vào khoảng 9 tỷ USD.

TVL của Solana. Nguồn: DefiLlama

Về DEX, khối lượng giao dịch DEX giao ngay trung bình hàng ngày (USD) đã giảm 45,4% so với quý trước, xuống còn 2,5 tỷ đô la trong Q2/2025. Tổng khối lượng giao dịch trong nửa đầu năm 2025 là 1,2 nghìn tỷ USD. Sự chậm lại này có thể là do cơn sốt meme coin đã chậm lại sau khi đạt khối lượng giao dịch cao kỷ lục trong Q1.

Raydium ghi nhận khối lượng giao dịch trung bình ngày giảm 64,9% QoQ còn 701,1 triệu USD, chiếm 27,6% thị phần; Orca giảm 37,5% QoQ còn 560,5 triệu USD, ra mắt Liquidity Terminal giai đoạn 1 và 2, tham gia Solana Policy Institute. PumpFun vươn lên DEX lớn thứ ba trên Solana với khối lượng tăng 124,3% QoQ đạt 544 triệu USD nhờ ra mắt PumpSwap ngày 20/3/2025.

Solana DEX. Nguồn: Messari

Về hệ sinh thái stablecoin trên Solana, vốn hóa stablecoin trên Solana giảm 17,4% QoQ còn 10,3 tỷ USD, xếp thứ ba trong các mạng; sự tăng trưởng chủ yếu nhờ token TRUMP ra mắt ngày 17/1, thu hút thanh khoản lớn với các cặp USDC. USDC chiếm 69,5% thị phần với 7,2 tỷ USD (giảm 25,2% QoQ), USDT đạt 2,3 tỷ USD (không đổi QoQ), và FDUSD tăng 192,3% QoQ đạt 303,6 triệu USD, xếp thứ ba.

Thị trường stablecoin trên Solana. Nguồn: Messari

Về RWA, tổng giá trị tài sản thực (RWA) trên Solana đạt 390,6 triệu USD vào cuối quý 2, tăng 124,8% từ đầu năm, với USDY của Ondo Finance dẫn đầu, đạt vốn hóa 175,3 triệu USD, là stablecoin sinh lợi tức lớn nhất. OUSG của Ondo Finance và ACRED của Apollo Global Management lần lượt xếp thứ hai và ba với vốn hóa 79,6 triệu USD và 26,9 triệu USD, phục vụ nhà đầu tư được công nhận. BUIDL của BlackRock, mở rộng sang Solana từ tháng 3/2025, đứng thứ tư với vốn hóa 25,23 triệu USD, đánh dấu bước tiến lớn của RWA tổ chức trên mạng.

RWA trên Solana. Nguồn: Messari

Về phí giao dịch, Solana đang là nền tảng dẫn đầu thị trường. Dữ liệu từ Grayscale cho thấy hệ sinh thái Solana thu về khoảng 425 triệu USD phí mỗi tháng, hơn 5 tỷ USD mỗi năm.

Phí giao dịch trên Solana. Nguồn: Grayscale

Mạng tạo ra các khối mới sau mỗi 400 mili giây và các giao dịch có thể được coi là hoàn tất trong khoảng 12–13 giây. Ngoài thông lượng cao, chi phí giao dịch vẫn tương đối thấp: người dùng đã trả phí giao dịch trung bình chỉ 0,02 USD cho đến nay.

5. Bảng so sánh Solana với các mạng lưới khác

Ethereum là nền tảng tiên phong trong lĩnh vực hợp đồng thông minh và DeFi. Nhờ cộng đồng nhà phát triển khổng lồ và hệ sinh thái đa dạng, Ethereum vẫn là “vua” của các blockchain về giá trị và tính bảo mật.

Tuy nhiên, phí giao dịch cao và tốc độ chậm là hạn chế lớn, dù các giải pháp L2 như Arbitrum hay Base đang cải thiện điều đó. Ethereum được đánh giá là nền tảng đáng tin cậy nhất cho các ứng dụng tài chính phi tập trung quy mô lớn.

Solana, ra đời sau, tập trung vào tốc độ và khả năng mở rộng. Nhờ cơ chế đồng thuận độc đáo Proof of History, Solana đạt hiệu năng cao, thích hợp cho các ứng dụng cần xử lý nhanh như DEX, GameFi và SocialFi. Hệ sinh thái Solana bùng nổ trong năm 2024–2025 với hàng loạt dự án nổi bật, giúp TVL tăng trưởng mạnh. Dù từng gặp sự cố mạng, nhưng hiện tại Solana đã cải thiện đáng kể độ ổn định và được xem là “Ethereum killer” thực thụ.

Cardano đi theo hướng phát triển học thuật và thận trọng hơn. Dự án được xây dựng dựa trên nền tảng khoa học, tập trung vào tính bền vững, an toàn và quản trị phi tập trung. Tuy nhiên, tốc độ triển khai chậm và hệ sinh thái DeFi chưa thật sự sôi động khiến Cardano chưa thể bứt phá. Dù vậy, ADA vẫn được yêu thích bởi cộng đồng trung thành và tầm nhìn dài hạn về blockchain bền vững.

6. Tương lai của Solana

Tương lai của Solana có thể được mô tả là “cơ hội lớn nhưng không thiếu rủi ro” — mạng lưới có nền tảng kỹ thuật mạnh và lộ trình cải tiến rõ ràng, nhưng hiệu quả cuối cùng phụ thuộc vào triển khai kỹ thuật, chấp nhận thể chế và môi trường pháp lý toàn cầu.

Về mặt kỹ thuật, các cập nhật như Firedancer (client validator mới do Jump/đối tác phát triển), kế hoạch tăng gấp đôi block space và các thay đổi consensus hứa hẹn cải thiện tốc độ và phân quyền của mạng. Nếu được triển khai thận trọng, chúng có thể làm giảm những sự cố liveness và nâng cao niềm tin của builder cũng như validator.

Về làn sóng Solana DATs, các Digital Asset Treasury (DAT) là các công ty giao dịch đại chúng nắm giữ lượng lớn tiền điện tử như Solana trong bảng cân đối kế toán, cung cấp cho các nhà đầu tư khả năng tiếp cận tài sản kỹ thuật số thông qua quyền sở hữu vốn chủ sở hữu. Dữ liệu từ DefiLlama cho thấy có khoảng 9 công ty trong lĩnh vực này với lượng SOL nắm giữ trị giá khoảng 2.7 tỷ USD. Việc gia tăng các công ty này sẽ giúp SOL kéo gần khoảng cách với thị trường tài chính truyền thống.

Solana DATs. Nguồn: DefiLlama

Về Solana ETF, một số quỹ ETF đã được ra mắt ở thị trường Hong Kong và thị trường cũng đang kỳ vọng vào việc các đơn đăng ký Solana ETF sẽ được cấp phép tại Mỹ. Nếu điều này xảy ra, nó có thể làm tăng tính thanh khoản và hấp dẫn các nhà đầu tư tổ chức.

Solana ETF. Nguồn: The Block

Với sự bùng nổ của các lĩnh vực mới như RWA (tài sản thực trên blockchain), AI-integrated dApps và SocialFi, Solana đang mở rộng tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài phạm vi một nền tảng DeFi thông thường. Những hướng đi này không chỉ giúp hệ sinh thái đa dạng hơn mà còn củng cố vị thế của Solana như một trung tâm đổi mới công nghệ Web3 toàn cầu trong những năm tới.

Solana RWA. Nguồn: rwa.xyz

7. Những câu hỏi thường gặp

 
Những ví có thể lưu trữ Solana coin?

Người dùng có thể lưu trữ SOL coin trên ví nóng của các sàn CEX như Binance, Bybit… hay các ví không lưu ký như Phantom, MetaMask,… hoặc sử dụng các ví phần cứng như Ledger, Trezor…

SOL có thể được dùng làm gì ngoài đầu tư?

Ngoài mục đích đầu tư, SOL còn được sử dụng như phí giao dịch (gas fee) trên mạng lưới Solana, giúp người dùng thực hiện các giao dịch nhanh và chi phí thấp. SOL cũng đóng vai trò quan trọng trong cơ chế staking, cho phép người nắm giữ khóa token để bảo mật mạng lưới và nhận phần thưởng. Bên cạnh đó, SOL còn được dùng trong DeFi, NFT, GameFi và các ứng dụng Web3, trở thành phương tiện thanh toán, thế chấp hoặc tham gia vào các nền tảng phi tập trung trên hệ sinh thái Solana.

Các đợt nâng cấp của mạng Solana sắp tới là gì?

Trong thời gian tới, Solana sẽ triển khai hai đợt nâng cấp quan trọng là Alpenglow và Firedancer. Bản nâng cấp Alpenglow tập trung tối ưu cơ chế đồng thuận, giúp rút ngắn thời gian xác nhận giao dịch (finality) xuống chỉ còn khoảng 100–150 mili-giây, đưa Solana trở thành một trong những blockchain nhanh nhất thế giới. Trong khi đó, Firedancer là client validator mới do Jump Crypto phát triển, được thiết kế để tăng hiệu suất xử lý, giảm thiểu rủi ro tập trung hóa và nâng cao tính ổn định cho toàn mạng lưới. Hai cải tiến này được kỳ vọng sẽ giúp Solana đạt bước tiến lớn về tốc độ, bảo mật và khả năng mở rộng trong giai đoạn 2025–2026.

Staking SOL như thế nào? Solana có đào được không?

Người dùng có thể staking SOL bằng cách khóa token trong ví hỗ trợ như Phantom hoặc Solflare và ủy quyền (delegate) cho các validator đáng tin cậy để nhận phần thưởng định kỳ, thường dao động khoảng 6–8% mỗi năm. Khác với các blockchain sử dụng cơ chế Proof of Work, Solana không thể đào (mine) mà hoạt động theo cơ chế Proof of Stake, nơi người nắm giữ SOL tham gia bảo mật mạng lưới thông qua staking thay vì khai thác bằng phần cứng.