OpenAI สารภาพ! เ เผยสาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้ ChatGPT ‘แต่งเรื่อง’ ชี้เป็นเพราะ ‘เราสอนให้มันเดาเก่ง’ (อัปเดต 2025)
OpenAI ยอมรับอย่างตรงไปตรงมาว่า ChatGPT มักจะ "แต่งเรื่อง" หรือเกิดอาการ Hallucination เนื่องจากกระบวนการฝึกฝนที่เน้นการ "เดา" คำตอบที่ดีที่สุด แม้ว่าจะไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนก็ตาม การวิจัยล่าสุดพบว่าโมเดลบางรุ่นมีอัตราการเกิด Hallucination สูงถึง 75% แต่เทคนิคใหม่ช่วยลดปัญหานี้ได้เหลือเพียง 26%
ทำไม AI ถึง "เพ้อฝัน"?
OpenAI อธิบายว่า Hallucination ใน ChatGPT เกิดจากวิธีการฝึกแบบ "การเดาที่ดีที่สุด" (best-guessing) ที่ใช้ในการพัฒนาระบบ เมื่อ AI ไม่มีข้อมูลที่แน่ชัด มันจะพยายามสร้างคำตอบที่ดูสมเหตุสมผลที่สุดแทนที่จะยอมรับว่าไม่รู้ ซึ่งคล้ายกับวิธีที่มนุษย์คาดเดาเมื่อเผชิญกับคำถามยาก
จากการทดสอบพบว่าโมเดล o4-mini มีอัตราการเกิด Hallucination สูงถึง 75% ในขณะที่โมเดล gpt-5-thinking-mini ลดปัญหานี้ลงเหลือเพียง 26% เท่านั้น ส่วนเทคนิค "การคิดก่อนตอบ" ช่วยลดอาการเพ้อฝันได้ถึง 52%
OpenAI แก้ปัญหาอย่างไร?
OpenAI ใช้วิธีการใหม่เรียกว่า "กระบวนการคิดหลายขั้นตอน" (Multiple-choice reasoning) ที่บังคับให้ AI วิเคราะห์ข้อมูลอย่างเป็นระบบก่อนตอบ แทนที่จะเดาคำตอบทันที
Sam Altman ซีอีโอของ OpenAI กล่าวว่า "มันเหมือนกับการสอนเด็กให้คิดก่อนพูด แทนที่จะตอบแบบสุ่มสี่สุ่มห้า" โดยเทคนิคนี้ทำให้ AI มีแนวโน้มจะยอมรับเมื่อไม่รู้คำตอบ แทนที่จะสร้างข้อมูลขึ้นมาใหม่
อนาคตของ AI ที่น่าเชื่อถือมากขึ้น
OpenAI กำลังพัฒนาวิธีการใหม่เพื่อลดอาการ Hallucination ต่อไป โดยมุ่งเน้นที่:
- การเพิ่มความสามารถในการยอมรับว่า "ไม่รู้"
- การตรวจสอบข้อเท็จจริงอัตโนมัติ
- การอ้างอิงแหล่งข้อมูลที่ชัดเจน
นักวิเคราะห์จาก BTCC ให้ความเห็นว่า "ปัญหานี้ไม่ใช่แค่ของ OpenAI แต่เป็นความท้า้าทายของวงการ AI ทั้งหมด การแก้ไขต้องใช้ทั้งเทคโนโลยีและความเข้าใจในธรรมชาติของภาษา"
แม้จะยังไม่สมบูรณ์แบบ แต่ความก้าวหน้าเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า AI กำลังเรียนรู้ที่จะเป็นเครื่องมือที่น่าเชื่อถือมากขึ้นสำหรับผู้ใช้ในปี 2025
